FOMO là gì? 4 cách vượt qua tâm lý FOMO trong thị trường crypto

FOMO (Fear of Missing Out) là một hiện tượng tâm lý phổ biến trong xã hội hiện đại, đặc biệt là trong các lĩnh vực tài chính. FOMO thường xuất hiện khi các nhà đầu tư lo lắng về việc họ đã không tham gia vào một đợt tăng giá mạnh mẽ của thị trường hoặc bỏ lỡ cơ hội sinh lời hấp dẫn. Vậy nên, việc hiểu rõ FOMO và cách kiểm soát nó là yếu tố quan trọng để giúp traders đưa ra các quyết định đầu tư đúng đắn. Trong bài viết này, hãy cùng Đánh giá coin tìm hiểu FOMO là gì nhé!

FOMO là gì?

FOMO là viết tắt của “Fear of Missing Out” hay hội chứng sợ bỏ lỡ, biểu hiện qua cảm giác lo lắng và bất an khi bạn nghĩ rằng mình có thể bỏ lỡ điều gì đó quan trọng hoặc có giá trị. FOMO không chỉ giới hạn ở các khía cạnh vật chất, mà còn mở rộng đến trải nghiệm, cơ hội và tương tác xã hội.

Trong thị trường tiền điện tử (crypto), FOMO ám chỉ nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội thu lợi nhuận từ việc mua các đồng coin hoặc token. Khi mắc hội chứng FOMO, nhà đầu tư hoặc nhà giao dịch thường bị chi phối bởi cảm giác lo lắng, sợ hãi và tham lam, dẫn đến những quyết định mua hoặc bán hấp tấp mà không có sự chuẩn bị, nghiên cứu hay chiến lược rõ ràng.

Tâm lý khi mắc hội chứng FOMO là gì?

Theo tâm lý giao dịch (trading psychology), hầu hết các nhà giao dịch dễ bị ảnh hưởng bởi hội chứng FOMO, đặc biệt khi thị trường đang tiến gần đến đỉnh của một đợt tăng giá mạnh mẽ (bull run). Ở thời điểm này, tâm lý thị trường thường rất lạc quan và giá của các token đang trong xu hướng đi lên.

Nhiều nhà giao dịch tin rằng xu hướng này sẽ tiếp tục và nếu mua ngay, họ có thể đạt được nhiều lợi nhuận hơn, bất kể mức giá hiện tại đã cao. FOMO chủ yếu chi phối hành động của con người thông qua hai cảm xúc: sợ hãi và tham lam.

Khi mắc hội chứng FOMO, nhà giao dịch thường có những dấu hiệu sau:

• Lo lắng, ám ảnh và kiểm tra liên tục: Họ cảm thấy bồn chồn, thường xuyên theo dõi giá token, vị thế giao dịch đang mở và số tiền đã đầu tư.
• Mua vào với số lượng lớn ở giá cao: Do bị thôi thúc bởi đà tăng trưởng của các đồng coin, họ sẵn sàng mua vào với số lượng lớn mà không quan tâm đến thời điểm hoặc mức giá vì sợ bỏ lỡ cơ hội.
• Bán tài sản quá sớm: Khi thấy giá tài sản giảm, họ thường nhanh chóng bán đi do sợ lỗ mà không phân tích kỹ xem đó có phải là sự điều chỉnh tạm thời của thị trường hay xu hướng giảm giá thật sự.
• Đặt kỳ vọng phi thực tế: Không hiểu rõ về biến động thị trường và bị chi phối bởi nỗi sợ bỏ lỡ, họ thường đặt những kỳ vọng quá cao vào lợi nhuận và dễ dàng thất vọng khi thị trường điều chỉnh trái ngược với mong đợi.

FOMO có thể dẫn đến những quyết định giao dịch vội vã và thiếu sự chuẩn bị, khiến nhà giao dịch dễ mắc sai lầm và gặp tổn thất trong dài hạn.

Ví dụ: Giả sử bạn ban đầu không có ý định mua vào bất kỳ đồng coin nào nhưng khi lướt qua các nhóm cộng đồng đầu tư crypto trên Telegram, bạn tình cờ nhận thấy nhiều người đang bàn tán sôi nổi về một sự hợp tác giữa một công ty lớn với dự án A. Mọi người đều cho rằng token của dự án này sắp tăng mạnh.

Ngay lúc đó, bạn kiểm tra giá token A và nhận thấy nó đang tăng liên tục, thậm chí với tốc độ rất nhanh. Lúc này, bạn bắt đầu cảm thấy nếu không mua token A ngay bây giờ, bạn sẽ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận lớn.

Kết quả là, bất chấp việc token A đã tăng nhiều phần trăm trước đó, bạn vẫn quyết định mua vào vì không muốn bỏ lỡ. Hành động này cho thấy bạn đã bị FOMO chi phối.

Ai là người tạo FOMO?

Sau khi đã nắm rõ cơ bản về FOMO là gì, hẳn bạn sẽ cảm thấy tò mò về nguồn gốc và những ai đã tạo ra hiện tượng này.

Người tạo ra FOMO thường là các dự án, tổ chức, hoặc cá nhân có tầm ảnh hưởng lớn (KOL) trong thị trường tiền điện tử với mục đích phục vụ lợi ích cá nhân của họ. FOMO được sử dụng như một công cụ để đẩy giá của đồng token lên cao, nhằm tạo thanh khoản cho những người sáng lập và giúp họ có thể chốt lời.

Thông thường, những người này sẽ kiểm soát hoặc có ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhiều kênh truyền thông, từ đó gây tác động đến hành động của một số lượng lớn nhà đầu tư. Cụ thể, thông qua các trang tin tức, mạng xã hội và hội nhóm, các KOL sẽ thường xuyên nhắc đến đồng token mà họ muốn tạo FOMO bằng nhiều cách khác nhau như:

• Nhấn mạnh tiềm năng lợi nhuận của token: Họ sẽ giới thiệu về cơ hội sinh lời từ việc đầu tư vào token.
• Đăng tải hình ảnh khoe lợi nhuận: Việc liên tục chia sẻ hình ảnh lợi nhuận cá nhân từ đồng token đó có thể kích thích lòng tham của những nhà đầu tư khác.
• Tổ chức sự kiện: Họ có thể tổ chức các sự kiện mà yêu cầu người tham gia mua token để nhận các đặc quyền nhất định.

Vì vậy, mặc dù FOMO có thể trở thành công cụ lợi hại cho các dự án, tổ chức và KOL, nhưng nó lại gây ra những tác động tiêu cực cho các nhà đầu tư và nhà giao dịch do những rủi ro và hậu quả mà nó mang lại.

Hậu quả của FOMO là gì?

Về mặt tinh thần, FOMO tạo ra cảm giác bất an, lo lắng và sợ hãi cho nhà đầu tư và nhà giao dịch. Nếu tình trạng này kéo dài, nó có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng hơn, bao gồm cả trầm cảm. Cảm giác lo lắng thường xuyên về việc bỏ lỡ cơ hội có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm lý của người bị FOMO.

Về mặt quyết định, FOMO thường dẫn đến những quyết định vội vàng và thiếu lý trí trong giao dịch tiền điện tử. Nhà đầu tư có thể dễ dàng rơi vào tình trạng “đu đỉnh”, tức là mua token ở mức giá cao nhất mà không có sự phân tích kỹ lưỡng. Chu kỳ tâm lý FOMO này sẽ liên tục lặp lại, dẫn đến việc tài sản của họ giảm dần theo thời gian.

Cuối cùng, FOMO khiến các nhà đầu tư và nhà giao dịch mất niềm tin vào khả năng phán đoán và quyết định của chính mình. Những tổn thất do FOMO có thể khiến họ nghi ngờ năng lực cá nhân, dẫn đến việc họ chỉ dựa vào lời khuyên từ người khác. Khi điều này xảy ra, khả năng tài sản của họ giảm mạnh hoặc thậm chí về 0 trở nên rất cao, do thiếu sự tự tin và quyết định độc lập trong giao dịch.

6 nguyên nhân thường gặp dẫn đến hiệu ứng FOMO

• Tâm lý sợ bị bỏ lỡ: Đây là cảm giác lo lắng và ám ảnh về việc mình đang bỏ lỡ một cơ hội quan trọng. Những nhà đầu tư mới, thiếu tầm nhìn dài hạn sẽ dễ rơi vào tâm lý này và thường mất kiểm soát.
• Thiếu kiến thức về tài chính: Một trong những yếu tố quan trọng nhất khi tham gia vào lĩnh vực tài chính là trang bị đầy đủ kiến thức. Sự thiếu hiểu biết có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, khiến nhà đầu tư đưa ra quyết định theo cảm tính hoặc chạy theo đám đông thay vì căn cứ vào phân tích.
• Quá tự tin và thiếu kiên nhẫn: Nếu bạn là người quá tự tin, có thể bạn sẽ nghĩ rằng mình biết rõ những gì mình đang làm và không dành thời gian suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi ra quyết định đầu tư. Điều này dễ dẫn đến những quyết định bốc đồng với những đồng coin mà bạn chưa hiểu rõ. Ngược lại, nếu thiếu kiên nhẫn, bạn có thể bị cuốn theo những cơ hội ngắn hạn và bỏ qua các cơ hội đầu tư dài hạn, điều này đặc biệt nguy hiểm trong một thị trường có nhiều đồng coin mới.
• Kỳ vọng quá cao vào thị trường: Những thành công trong quá khứ của bạn hoặc của người khác cùng với các thông báo về lợi nhuận cao từ các trader khác, có thể làm bạn rơi vào trạng thái FOMO. Bạn sẽ bắt đầu kỳ vọng vào những chiến thắng lớn và cảm thấy thất vọng nặng nề nếu thị trường không diễn biến như mong đợi.
• Tâm lý bị ảnh hưởng bởi nỗi đau từ những sai lầm trước đó: Chuỗi thua liên tục có thể khiến bạn cảm thấy chán nản, dẫn đến hy vọng vào những cơ hội làm lại lớn hơn. Tâm lý này dễ khiến bạn rơi vào vòng lặp và mắc phải những sai lầm tồi tệ hơn.
• Chạy theo đám đông: Thiếu kiến thức và hiểu biết về thị trường có thể khiến bạn dễ dàng chạy theo thông tin từ mạng xã hội mà không suy nghĩ thấu đáo. Đặc biệt, khi nhiều người nói về cùng một vấn đề, bạn có thể bị ảnh hưởng bởi những thông tin từ những người được cho là đáng tin cậy mà không cân nhắc kỹ lưỡng.

4 cách vượt qua tâm lý FOMO khi đầu tư crypto

Trên thực tế, FOMO là một hiện tượng khó tránh khỏi trong đầu tư, ngay cả đối với những nhà đầu tư đã có kinh nghiệm. Tuy nhiên, bạn có thể hạn chế tình trạng này bằng một số cách sau:

1. Trang bị kiến thức đầu tư tiền điện tử

Đầu tư vào một lĩnh vực biến động và khó đoán như tiền điện tử yêu cầu bạn phải có kiến thức vững chắc. Đừng để sự nóng vội trong việc làm giàu khiến bạn bỏ qua những rủi ro do thiếu hiểu biết, vì những rủi ro này có thể dẫn đến tổn thất nặng nề.

2. Lên kế hoạch đầu tư dài hạn

Biết rõ về FOMO, bạn có thể nhận ra rằng việc ra quyết định đầu tư dựa vào diễn biến thị trường hiện tại sẽ khiến bạn dễ bị rơi vào “bẫy tâm lý”. Sau khi đã trang bị kiến thức, hãy lập kế hoạch đầu tư dài hạn và tuân thủ nó, hạn chế thay đổi theo những biến động tạm thời của thị trường.

Bạn nên xác định điểm dừng lỗ (stop loss), điểm vào lệnh (entry), điểm bán ra (target) và cách phân bổ vốn trước khi giao dịch.

3. Tiếp nhận thông tin một cách chọn lọc

Trên thị trường có rất nhiều thông tin được đưa ra nhằm điều hướng tâm lý của nhà đầu tư. Bạn cần tỉnh táo và chọn lọc thông tin từ các nguồn uy tín như CoinDesk, The Block, CoinMarketCap, CoinGecko,… Hãy theo dõi thị trường một cách sát sao để phát triển sự nhạy bén của mình.

4. Xây dựng các thói quen tốt

Để tồn tại trong một thị trường đầy biến động như crypto, bạn cần hình thành những thói quen tích cực như:

• Tuân thủ kế hoạch đầu tư đã đề ra, không để bị cám dỗ bởi lợi nhuận ngắn hạn. Hãy chấp nhận cắt lỗ khi thị trường đi sai hướng để tránh thiệt hại lớn.
• Rèn luyện tâm lý: Đầu tư, đặc biệt là đầu tư tiền điện tử là một cuộc chơi cân não với nhiều chiêu trò tâm lý. Nếu không xây dựng được tâm lý vững chắc và kiên nhẫn, bạn sẽ dễ dàng bị cuốn vào những “bẫy tâm lý”, dẫn đến tổn thất tài chính, tinh thần và thể chất.
• Sử dụng phương pháp DCA (Dollar Cost Averaging): Thay vì theo dõi thị trường liên tục, bạn có thể áp dụng phương pháp DCA, tức là chia nhỏ vốn đầu tư vào một tài sản để trung bình hóa giá trị đầu tư.

Kết luận