Crowdfunding là gì? Tìm hiểu chi tiết về crowdfunding trong crypto

Trong thị trường crypto, crowdfunding (huy động vốn cộng đồng) đã trở thành một cách thức phổ biến để các dự án blockchain kêu gọi sự ủng hộ từ nhà đầu tư mà không cần đến ngân hàng hay quỹ tài chính truyền thống. Thay vì phụ thuộc vào một vài tổ chức lớn, các startup có thể huy động vốn từ cộng đồng để tạo nên nguồn tài chính khổng lồ. Trong bài viết này, hãy cùng danhgiacoin tìm hiểu crowfunding là gì nhé!

Crowdfunding là gì?

Crowdfunding (hay còn gọi là huy động vốn cộng đồng) là một phương thức kêu gọi vốn từ nhiều cá nhân thay vì phụ thuộc vào các tổ chức tài chính truyền thống. Trong thế giới crypto, hình thức này cho phép các dự án blockchain huy động nguồn lực từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ bằng cách phát hành token hoặc coin mới.

Khi tham gia, nhà đầu tư sẽ mua các token với kỳ vọng rằng giá trị của chúng sẽ tăng trưởng trong tương lai. Đây không chỉ là cơ hội để các startup blockchain tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn mà còn giúp họ xây dựng một cộng đồng ủng hộ mạnh mẽ ngay từ những ngày đầu.

3 hình thức huy động vốn cộng đồng phổ biến nhất trong crypto

Huy động vốn cộng đồng (crowdfunding) trong crypto đã phát triển mạnh mẽ với nhiều phương thức khác nhau, giúp các dự án blockchain dễ dàng tiếp cận nguồn vốn từ các nhà đầu tư. Trong số đó, ba hình thức nổi bật nhất hiện nay gồm ICO, IDO và IEO, mỗi hình thức đều có ưu điểm và cách thức hoạt động riêng.

ICO – Initial Coin Offering

ICO (Phát hành tiền mã hóa lần đầu) là hình thức gọi vốn tiên phong trong thị trường crypto, cho phép các dự án huy động vốn bằng cách phát hành token mới. Nhà đầu tư có thể mua token với mức giá ưu đãi trước khi chúng được niêm yết trên sàn giao dịch, kỳ vọng giá trị của chúng sẽ tăng trong tương lai.

hình thức gọi vốn ico
Hình thức gọi vốn ICO

Giai đoạn từ 2014 đến 2018 chứng kiến sự bùng nổ của ICO với nhiều dự án lớn huy động được số vốn khổng lồ. Một trong những thành công tiêu biểu là Ethereum, dự án này đã huy động thành công 18,66 triệu USD thông qua ICO, đặt nền móng cho sự phát triển của hệ sinh thái blockchain hiện đại. Tuy nhiên, do tính phi tập trung và thiếu cơ chế kiểm soát nên ICO cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là các vụ lừa đảo (scam).

IDO – Initial DEX Offering

IDO là phiên bản nâng cấp của ICO, nhưng thay vì phát hành token trên nền tảng tập trung, nó được triển khai thông qua các sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Hình thức này giúp tăng tính minh bạch, giảm thiểu rủi ro gian lận và cho phép giao dịch token diễn ra ngay lập tức mà không cần bên trung gian.

Từ năm 2020, IDO trở thành một trong những phương thức huy động vốn phổ biến nhất, đặc biệt là với sự thành công của dự án Reef Finance trên nền tảng Polkastarter khi huy động thành công 20 triệu USD. Ưu điểm của IDO là khả năng tiếp cận cộng đồng rộng lớn, thanh khoản nhanh và loại bỏ sự phụ thuộc vào các sàn giao dịch tập trung.

IEO – Initial Exchange Offering

Khác với ICO và IDO, IEO là hình thức huy động vốn thông qua các sàn giao dịch tập trung (CEX). Trong mô hình này, sàn giao dịch sẽ đóng vai trò trung gian, giúp kiểm duyệt dự án trước khi đưa token ra thị trường và tăng mức độ an toàn cho nhà đầu tư.

IEO trở thành xu hướng vào năm 2019, với hàng loạt dự án đạt được những con số ấn tượng. Điển hình là BitTorrent, dự án này đã huy động được 7,2 triệu USD chỉ sau 15 phút trên Binance Launchpad. Một trường hợp đáng chú ý khác là Fetch.AI, huy động thành công 6 triệu USD chỉ trong 22 giây, cho thấy sức hút mạnh mẽ của hình thức gọi vốn này.

Một số nền tảng Crowdfunding nổi tiếng

Huy động vốn trong thị trường crypto không chỉ phụ thuộc vào mô hình gọi vốn mà còn liên quan đến nền tảng hỗ trợ. Dưới đây là một số nền tảng crowdfunding nổi bật, giúp các dự án blockchain tiếp cận nhà đầu tư một cách hiệu quả và an toàn hơn.

Một số nền tảng Crowdfunding nổi tiếng
Một số nền tảng Crowdfunding nổi tiếng
  • Binance Launchpad – Nền tảng IEO hàng đầu: Binance Launchpad là một trong những nền tảng IEO (Initial Exchange Offering) nổi bật nhất, trực thuộc Binance – một trong những sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới. Các dự án muốn huy động vốn trên nền tảng này phải trải qua quy trình kiểm duyệt khắt khe như đánh giá về tính khả thi, đội ngũ phát triển và tiềm năng tăng trưởng. Nhờ đó, Binance Launchpad đã trở thành lựa chọn đáng tin cậy cho các dự án muốn huy động vốn từ cộng đồng.
  • Uniswap & PancakeSwap – Hỗ trợ IDO trên DEX: Uniswap và PancakeSwap là hai trong số những sàn giao dịch phi tập trung (DEX) lớn nhất hiện nay, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ IDO (Initial DEX Offering). Các dự án có thể phát hành token trực tiếp trên các nền tảng này, cho phép nhà đầu tư tiếp cận và giao dịch ngay lập tức mà không cần trung gian. Đây là mô hình huy động vốn mang tính phi tập trung, giúp giảm thiểu rủi ro kiểm soát và tăng tính thanh khoản cho token ngay khi ra mắt.
  • CoinList – Cầu nối giữa ICO và IEO: CoinList là nền tảng chuyên hỗ trợ cả ICO (Initial Coin Offering) và IEO, giúp các dự án blockchain dễ dàng tiếp cận cộng đồng nhà đầu tư rộng lớn. CoinList nổi bật với việc cung cấp các đợt bán token chất lượng, đồng thời áp dụng các tiêu chuẩn kiểm duyệt nghiêm ngặt để hạn chế rủi ro cho người tham gia. Nhiều dự án lớn như Solana, Filecoin đã từng gọi vốn thành công trên nền tảng này.

Ngoài những nền tảng chính thống kể trên, thị trường crypto còn có nhiều nền tảng crowdfunding hỗ trợ huy động vốn cho các dự án blockchain như:

  • Polkastarter – Một nền tảng IDO đa chuỗi, hỗ trợ huy động vốn trên các blockchain khác nhau như Ethereum, Binance Smart Chain, Polkadot…
  • Starship Launchpad – Một nền tảng launchpad chuyên biệt, tập trung vào việc hỗ trợ các dự án tiềm năng tiếp cận cộng đồng nhà đầu tư.

Tại sao crowdfunding lại trở nên phổ biến trong thị trường crypto?

Crowdfunding không chỉ là một phương thức huy động vốn mà còn là công cụ mạnh mẽ giúp các dự án blockchain tiếp cận nhà đầu tư, thử nghiệm thị trường và xây dựng cộng đồng. Sự phổ biến của crowdfunding trong crypto đến từ nhiều lợi ích vượt trội mà mô hình này mang lại.

  • Tiếp cận nguồn vốn toàn cầu: Trước đây, một startup muốn gọi vốn phải thuyết phục các quỹ đầu tư hoặc ngân hàng – một quá trình phức tạp, mất thời gian và đòi hỏi điều kiện khắt khe. Nhưng với crowdfunding, bất kỳ ai trên thế giới cũng có thể trở thành nhà đầu tư, miễn là họ tin tưởng vào tiềm năng của dự án. Điều này mở ra cơ hội huy động vốn không giới hạn về mặt địa lý, giúp các dự án blockchain phát triển mạnh mẽ hơn.
  • Quảng bá dự án rộng rãi: Hầu hết các nền tảng huy động vốn trong crypto đều có cộng đồng người dùng lớn, giúp dự án dễ dàng tiếp cận nhóm nhà đầu tư tiềm năng ngay từ những giai đoạn đầu tiên. Việc huy động vốn không chỉ mang lại nguồn tài chính mà còn tạo hiệu ứng truyền thông, giúp dự án nhanh chóng được biết đến rộng rãi mà không cần chi quá nhiều vào quảng cáo.
  • Thử nghiệm mức độ quan tâm của thị trường: Crowdfunding trong crypto là một cách hiệu quả để kiểm tra mức độ hứng thú của thị trường với một ý tưởng hoặc sản phẩm mới. Nếu dự án thu hút được lượng lớn nhà đầu tư ngay từ giai đoạn gọi vốn thì đó là dấu hiệu tích cực cho thấy tiềm năng phát triển lâu dài. Ngược lại, nếu dự án không nhận được nhiều sự quan tâm thì đội ngũ phát triển nên điều chỉnh chiến lược trước khi chính thức triển khai.
  • Xây dựng cộng đồng trung thành: Những người đóng góp vào dự án thông qua crowdfunding không chỉ đơn thuần là nhà đầu tư mà còn trở thành một phần của cộng đồng, theo dõi và ủng hộ sự phát triển của dự án. Điều này tạo ra một hệ sinh thái bền vững cho dự án.

Cách tham gia crowdfunding là gì?

Tham gia vào các dự án crowdfunding trong crypto có thể mang lại nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn nhưng cũng có một số thách thức nhất định. Nếu bạn là người mới thì việc hiểu rõ quy trình tham gia sẽ giúp bạn tránh được rủi ro và tối ưu hóa khoản đầu tư của mình. Các bước bạn cần làm để tham gia crowdfunding là:

Bước 1: Tìm kiếm dự án tiềm năng

Trước tiên, bạn cần tìm hiểu về các dự án đang hoặc sắp triển khai vòng gọi vốn. Một số nguồn thông tin uy tín giúp bạn cập nhật về các dự án mới bao gồm:

  • CoinMarketCap & CoinGecko – Cung cấp danh sách các dự án ICO, IEO, IDO và các xu hướng gọi vốn trong thị trường crypto.
  • ICO Drops – Trang web chuyên tổng hợp thông tin về các đợt ICO, STO, giúp bạn theo dõi lịch trình phát hành token.
  • Telegram & Discord – Các nhóm cộng đồng chuyên về crypto crowdfunding sẽ giúp bạn thảo luận và đánh giá tiềm năng dự án.
  • Reddit (r/cryptocurrency, r/ICO, r/ethfinance) – Cộng đồng crypto lớn, nơi bạn có thể tìm hiểu phản hồi và đánh giá từ những nhà đầu tư khác.
cách tham gia crowdfunding
Tìm kiếm dự án tiềm năng

Tìm được dự án tiềm năng chỉ là bước đầu, việc tiếp theo là đánh giá kỹ lưỡng trước khi đầu tư.

Bước 2: Nghiên cứu và đánh giá dự án

Không phải dự án nào gọi vốn cũng thực sự có tiềm năng, vì vậy bạn cần kiểm tra kỹ các yếu tố quan trọng sau:

  • Đọc kỹ Whitepaper – Đây là tài liệu cung cấp thông tin chi tiết về mục tiêu, công nghệ, lộ trình phát triển và mô hình kinh tế (tokenomics) của dự án.
  • Kiểm tra đội ngũ phát triển – Một dự án uy tín thường có đội ngũ sáng lập minh bạch, có kinh nghiệm trong ngành blockchain và từng tham gia vào các dự án thành công trước đó.
  • Đối tác & Nhà đầu tư – Các dự án được hỗ trợ bởi những quỹ đầu tư lớn hoặc hợp tác với những tổ chức uy tín sẽ có độ tin cậy cao hơn.
  • Cộng đồng & Mạng xã hội – Các dự án thành công thường có cộng đồng lớn và tích cực trên Telegram, Twitter, Discord. Nếu một dự án không có nhiều hoạt động hoặc bị phản hồi tiêu cực, đó có thể là dấu hiệu đáng lưu ý.

Bước 3: Chọn nền tảng phù hợp

Dựa vào loại hình huy động vốn, bạn cần chọn đúng nền tảng để tham gia:

  • ICO (Initial Coin Offering) – Thường được tổ chức trực tiếp trên trang web của dự án. Bạn cần đăng ký whitelist để mua token trước khi chúng được niêm yết lên sàn.
  • IDO (Initial DEX Offering) – Được triển khai trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) như Uniswap, PancakeSwap, Raydium. Bạn cần kết nối ví tiền điện tử để mua token.
  • IEO (Initial Exchange Offering) – Tổ chức trên các sàn giao dịch tập trung (CEX) như Binance Launchpad, Bybit Launchpad, OKX Jumpstart. Nhà đầu tư cần có tài khoản trên sàn và thực hiện xác minh KYC để tham gia.
  • Các nền tảng gọi vốn khác – Một số nền tảng crowdfunding chuyên biệt như Polkastarter, Starship Launchpad, DAO Maker cũng là lựa chọn phổ biến để tham gia vào các đợt gọi vốn sớm.
  • Private Sale – Một số dự án có các vòng private sale dành cho những nhà đầu tư sớm. Tuy nhiên, bạn cần cẩn trọng vì tỷ lệ giả mạo và lừa đảo khá cao.
Chọn nền tảng phù hợp
Chọn nền tảng phù hợp

Bước 4: Đăng ký tài khoản và xác minh danh tính (KYC)

Nếu tham gia IEO trên các sàn giao dịch tập trung, bạn cần:

  • Đăng ký tài khoản và hoàn tất xác minh danh tính (KYC).
  • Tham gia vòng đăng ký mua token (staking, lottery hoặc subscription).
  • Kiểm tra kỹ thời gian mở bán để không bỏ lỡ cơ hội đầu tư.

Nếu tham gia IDO, bạn cần:

  • Kết nối ví tiền điện tử (MetaMask, Trust Wallet, Phantom…).
  • Chuẩn bị phí gas của blockchain tương ứng (ETH, BNB, SOL…).
  • Xác nhận giao dịch trên nền tảng DEX đúng thời gian mở bán.

Ví dụ: Nếu tham gia Starship Launchpad, bạn cần có OneID liên kết với địa chỉ ví để đủ điều kiện tham gia mua token.

Bước 5: Chuẩn bị tài sản để đầu tư

Hầu hết các nền tảng gọi vốn trong crypto không chấp nhận tiền pháp định (USD, EUR…) mà yêu cầu bạn sử dụng tiền mã hóa như USDT, BNB, ETH, SOL…. Vì vậy, bạn cần:

  • Mua trước token cần thiết trên các sàn giao dịch.
  • Chuẩn bị thêm phí gas để thực hiện giao dịch (trên Ethereum, phí gas có thể cao).
  • Theo dõi lịch trình mở bán để không bỏ lỡ cơ hội đầu tư.

Những vụ lừa đảo crowdfunding đình đám trong crypto và bài học rút ra

Crowdfunding trong crypto đã giúp nhiều dự án blockchain huy động được hàng triệu đô la, nhưng đồng thời cũng là “mảnh đất màu mỡ” cho những kẻ lừa đảo. Rất nhiều nhà đầu tư đã mất trắng vì những dự án ICO, IDO hay IEO giả mạo, khi các đội ngũ đứng sau bán token, thao túng giá rồi biến mất.

BitConnect – “Huyền thoại” ICO lừa đảo

BitConnect là một trong những vụ lừa đảo lớn nhất lịch sử crypto, thu về hơn 2,4 tỷ USD trước khi sụp đổ. Dự án hứa hẹn cung cấp nền tảng lending (cho vay) với lợi nhuận lên tới 40% mỗi tháng, thu hút hàng trăm ngàn nhà đầu tư tham gia.

Chiêu trò lừa đảo:

  • Cam kết lợi nhuận phi thực tế và không có mô hình kinh doanh rõ ràng.
  • Dựa trên mô hình Ponzi, nơi tiền của nhà đầu tư mới được dùng để trả cho nhà đầu tư cũ.
  • Khi giá token BCC đạt đỉnh, đội ngũ phát triển bán tháo toàn bộ và biến mất, khiến giá rơi tự do từ 463 USD xuống 0,4 USD.

Bài học rút ra:

  • Không đầu tư vào dự án hứa hẹn lợi nhuận quá cao và quá dễ dàng.
  • Hạn chế tham gia các dự án lending, staking mà không có thông tin minh bạch.

SQUID Token – Lợi dụng trend để “rug pull”

Sau khi loạt phim Squid Game của Netflix gây sốt toàn cầu, một nhóm ẩn danh đã tạo ra token SQUID, tự nhận là đồng tiền chính thức của trò chơi blockchain cùng tên. Chỉ trong vài ngày, giá token tăng từ 0,01 USD lên 2.861 USD. Nhưng khi nhà đầu tư cố gắng bán thì họ phát hiện không thể rút tiền vì dự án đã cài đặt cơ chế hạn chế bán. Chỉ trong một đêm, đội ngũ đứng sau bán tháo toàn bộ token, khiến giá SQUID rơi về 0 và thu về hơn 3 triệu USD trước khi biến mất.

Chiêu trò lừa đảo:

  • Tận dụng xu hướng hot để tạo FOMO, lôi kéo nhà đầu tư.
  • Đưa ra cơ chế hạn chế bán để giá token tăng mạnh, tạo niềm tin giả.
  • Đột ngột “rug pull” – rút hết thanh khoản và bỏ trốn.

Bài học rút ra:

  • Không đầu tư vào những token không có whitepaper hoặc roadmap rõ ràng.
  • Tránh các dự án có cơ chế hạn chế bán hoặc giao dịch bất thường.
  • Cẩn trọng với những đồng coin ăn theo trend mà không có nền tảng thực tế.

SaveTheKids – Khi người nổi tiếng cũng bị lợi dụng

SaveTheKids (KIDS) tự nhận là một token từ thiện, kêu gọi nhà đầu tư đóng góp để hỗ trợ trẻ em nghèo. Đặc biệt, dự án còn được quảng bá bởi nhiều YouTuber và influencer nổi tiếng. Khi token KIDS mở bán, giá tăng vọt, nhưng ngay sau đó, nhóm phát triển bán tháo toàn bộ token khiến giá sụp đổ. Nhà đầu tư mất tiền, trong khi những influencer đã nhận tiền quảng bá lại nhanh chóng rút lui.

Chiêu trò lừa đảo:

  • Tận dụng lòng tin của nhà đầu tư bằng mục đích từ thiện.
  • Hợp tác với người nổi tiếng, tạo cảm giác dự án đáng tin cậy.
  • Khi giá token tăng mạnh, đội ngũ nội bộ xả toàn bộ khiến giá giảm về gần 0.

Bài học rút ra:

  • Không đầu tư chỉ vì thấy người nổi tiếng quảng bá. Họ có thể bị lợi dụng hoặc được trả tiền để quảng cáo.
  • Dự án từ thiện không có nghĩa là an toàn – hãy kiểm tra cách sử dụng quỹ trước khi đầu tư.
  • Xem xét tokenomics – nếu một nhóm nhỏ nắm giữ phần lớn token thì rủi ro rug pull rất cao.

Kết luận

Qua bài viết crowdfunding là gì, có thể thấy thị trường crypto luôn có những cơ hội đầu tư hấp dẫn, nhưng đi kèm với đó là rất nhiều rủi ro. Việc trang bị kiến thức và tỉnh táo trước những lời mời gọi đầu tư “ngọt ngào” sẽ giúp bạn tránh được những cú rug pull đau đớn.

Bài viết liên quan