Metaverse là gì? – Cụm từ này đã thu hút sự chú ý của người dùng trên toàn thế giới ngay sau khi Facebook thông báo đổi tên thành Meta vào cuối năm 2021. Sự thay đổi này đã mở ra một tầm nhìn hoàn toàn mới về tương lai của internet. Metaverse được kỳ vọng sẽ tạo ra một thế giới ảo nơi con người có thể tương tác, làm việc, giải trí và giao lưu như trong đời thực. Vậy Metaverse là gì và tại sao nó lại được xem là cuộc cách mạng kế tiếp của công nghệ số? Hãy cùng Đánh giá coin tìm hiểu nhé!
Metaverse là gì?
Metaverse là khái niệm về một vũ trụ 3D trực tuyến vô hạn, bao gồm nhiều không gian ảo liên kết với nhau. Được hỗ trợ bởi các thiết bị công nghệ tiên tiến, Metaverse mở rộng trải nghiệm cho người dùng thông qua nhiều giác quan như tầm nhìn, âm thanh và xúc giác. Điều này giúp họ tham gia các hoạt động như làm việc, gặp gỡ, chơi game và tương tác với nhau trong không gian 3D sống động.
Metaverse được kỳ vọng sẽ là thế hệ tiếp theo của Internet, mang đến sự kết hợp chân thực và mạnh mẽ giữa thế giới thực và thế giới số. Nếu như Internet là một mạng lưới khổng lồ gồm hàng tỷ thiết bị và máy tính kết nối với nhau, giúp người dùng tương tác và tham gia các hoạt động trực tuyến, thì Metaverse lại đưa trải nghiệm này lên một tầm cao mới, cho phép con người “sống” trong thế giới ảo.
Dù không cạnh tranh trực tiếp với Internet, nhưng Metaverse lại được xây dựng trên nền tảng của chính nó. Thay vì chỉ duyệt (browse) qua các trang web như trên Internet, Metaverse tạo ra một môi trường tương tác nơi con người có thể hòa mình và “sống” trong thế giới số.
Metaverse trở nên bùng nổ từ khi nào?
Một sự kiện quan trọng đánh dấu bước tiến của Metaverse là quyết định đổi tên của Facebook. Vào cuối tháng 10 năm 2021, Facebook chính thức đổi tên thành Meta, thông báo được công bố tại hội nghị Connect 2021 do Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg chủ trì. Quyết định này thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của công ty đối với tầm nhìn về Metaverse với định hướng trở thành một không gian ảo toàn diện.
Trong thông báo, Zuckerberg nhấn mạnh vai trò của Metaverse và việc đổi tên thành Meta là một bước ngoặt trong chiến lược phát triển của “công ty công nghệ xã hội”. Cái tên mới phản ánh tham vọng của Meta trong việc xây dựng một không gian ảo, nơi người dùng có thể tương tác, làm việc, học tập, giải trí và khám phá những trải nghiệm hoàn toàn mới.
Zuckerberg cũng mô tả Metaverse như một không gian nơi người dùng có thể biến mọi ý tưởng thành hiện thực, từ gặp gỡ bạn bè và gia đình, làm việc, học hỏi, đến mua sắm và sáng tạo. Ông nhấn mạnh rằng Metaverse sẽ mang đến trải nghiệm mới lạ, bao gồm khả năng di chuyển tức thì thông qua hình ảnh ba chiều và giúp người dùng tham gia các sự kiện mà không cần có mặt trực tiếp.
Thông điệp này đã góp phần thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của Metaverse.
4 đặc điểm của Metaverse là gì?
Một số đặc điểm nổi bật của Metaverse bao gồm:
- Sustainability (Tính bền vững): Khả năng duy trì và liên tục phát triển các dịch vụ, hệ sinh thái bên trong Metaverse. Điều này đảm bảo Metaverse luôn được cải thiện và mở rộng, đáp ứng nhu cầu người dùng trong dài hạn.
- Immersion (Tính chân thực): Mức độ chân thực của trải nghiệm trong Metaverse thể hiện qua việc so sánh cảm giác của người dùng trong không gian ảo với đời thực. Đặc điểm này trả lời câu hỏi liệu Metaverse có thể tái hiện và đưa người dùng đến gần bao nhiêu % so với trải nghiệm thực tế.
- Openness (Tính mở): Metaverse là một không gian mở, cho phép người dùng kết nối hoặc ngắt kết nối bất cứ lúc nào. Không gian này cũng khuyến khích sự sáng tạo không giới hạn, giúp người tham gia tự do khám phá và tạo dựng những điều mới mẻ.
- Economic System (Hệ thống kinh tế): Metaverse xây dựng một hệ thống kinh tế song song với thế giới thực. Người dùng có thể di chuyển tài sản giữa thế giới thực và Metaverse dễ dàng, đồng thời có cơ hội tích luỹ và gia tăng tài sản thông qua các hoạt động sáng tạo và đột phá trong không gian ảo này.
Các lớp trong hệ sinh thái Metaverse
Metaverse được cấu thành từ 4 lớp cơ bản như sau:
- Foundation Layer (Lớp nền tảng): Đây là cơ sở kết nối toàn bộ hệ thống, chính là mạng lưới Internet.
- Infrastructure Layer (Lớp cơ sở hạ tầng): Bao gồm các thành phần phần cứng như kính thực tế ảo (VR), thiết bị đeo thông minh, cảm biến, và các công nghệ tiên tiến như Blockchain, AI, Big Data, giúp mang lại trải nghiệm sống động và chân thực cho người dùng.
- Content Layer (Lớp nội dung): Lớp này chứa các trò chơi, ứng dụng và trải nghiệm kỹ thuật số. Người dùng sẽ đắm chìm trong những thế giới ảo khác nhau, được tạo ra nhằm mang đến cảm giác tương tác thực sự.
- True Metaverse (Metaverse thực sự): Đây là lớp cuối cùng, khi tất cả các lớp nền tảng bên dưới đã đạt đủ mức phát triển, chúng ta sẽ có một Metaverse hoàn chỉnh, nơi các trải nghiệm ảo đạt đến độ sâu và chân thực tối đa.
Trong quá trình phát triển Metaverse, các lớp này sẽ tương tác và hỗ trợ lẫn nhau. Khi các lớp nền tảng được xây dựng hoàn thiện, chúng sẽ tạo điều kiện để các lớp trên phát triển mạnh mẽ hơn. Cụ thể:
- Mạng lưới Internet ngày càng nhanh hơn và tiện lợi hơn, với sự ra đời của các công nghệ như 5G.
- Lớp cơ sở hạ tầng cũng không ngừng được cải tiến với các thiết bị phần cứng và công nghệ nền tảng mới ngày càng được áp dụng rộng rãi vào đời sống.
- Lớp nội dung đã bắt đầu hình thành qua các trò chơi và ứng dụng hiện tại, nhưng vẫn đang chờ đợi sự hoàn thiện từ lớp hạ tầng để có thể thực sự bùng nổ trong tương lai.
Khi các lớp này tiếp tục phát triển và tích hợp, Metaverse sẽ dần hình thành và trở thành một không gian ảo toàn diện.
Một số Metaverse game nổi bật nhất hiện nay
Hiện tại, với những giới hạn về công nghệ, việc trải nghiệm Metaverse giống như trong “Ready Player One” vẫn còn là một điều không thể. Tuy nhiên, nếu để ý, chúng ta đã thấy nhiều sản phẩm được xây dựng theo concept Metaverse, đặc biệt là các tựa game Metaverse điển hình như:
- Minecraft: Là một tựa game thế giới mở, nơi người chơi có thể khai thác tài nguyên, chế tạo công cụ, xây dựng công trình và tạo ra thế giới riêng. Người chơi còn có thể tương tác với nhau thông qua các chế độ chơi đa dạng.
- GTA V: Ở chế độ chơi Multiplayer, người chơi có thể tương tác với nhau thông qua nhiều hoạt động như trao đổi, buôn bán hoặc giao tiếp, tạo ra một không gian sống động và cộng đồng mở.
- Roblox: Tựa game này cho phép người chơi sáng tạo nhờ vào các công cụ được nhà phát triển cung cấp. Roblox hỗ trợ trải nghiệm thực tế ảo (VR), lưu trữ dữ liệu trên Cloud và cung cấp hệ thống phần thưởng kinh tế (economic incentives) cho người chơi.
Trong lĩnh vực Crypto, các game Metaverse như Decentraland và The Sandbox cũng đã tạo được tiếng vang. Ở những tựa game này, người chơi có thể xây dựng thế giới riêng, sở hữu tài sản thông qua NFT và giao dịch chúng trên các Marketplace.
Dù Metaverse đang nhận được sự đón nhận mạnh mẽ, nhưng chúng ta vẫn còn cách rất xa một Metaverse “đúng nghĩa” như trong “Ready Player One”. Một số hạn chế hiện tại gồm:
- Trải nghiệm chưa thực sự chân thực do công nghệ thực tế ảo và thực tế tăng cường (VR/AR) chưa đủ phát triển.
- Tương tác giữa các tựa game chưa cao, đặc biệt là các game không dựa trên blockchain. Tài sản trong các game truyền thống không thể chuyển đổi qua lại giữa các tựa game, và khả năng tương tác với tài sản thật cũng bị giới hạn. Với các game blockchain, khả năng này có nhưng vẫn còn sơ khai.
- Không gian sáng tạo còn hạn chế, chưa khai thác được toàn bộ tiềm năng sáng tạo của con người trong thế giới ảo.
Tại sao blockchain lại quan trọng trong Metaverse?
Để Metaverse có thể phát triển mạnh mẽ, nó cần một hệ thống hỗ trợ giao dịch kinh doanh đáng tin cậy. Tuy nhiên, việc giao dịch hàng hóa và dịch vụ trong thế giới ảo đặt ra hai thách thức chính:
- Xác định giá trị: Một trong những khó khăn lớn nhất là làm thế nào để xác định giá trị thực của các hàng hóa và dịch vụ kỹ thuật số. Do hàng hóa ảo có thể dễ dàng bị sao chép và giả mạo, nên Metaverse cần một phương pháp để đảm bảo tính xác thực và chủ quyền sở hữu. Điều này giúp người dùng tránh bị lừa đảo và tạo sự công bằng trong giao dịch.
- Thực hiện giao dịch: Thách thức khác là việc cung cấp một cơ chế thực hiện giao dịch an toàn và bảo mật. Điều này đòi hỏi sự tích hợp giữa các hệ thống thanh toán điện tử và cơ chế bảo vệ người dùng. Đặc biệt, tính bảo mật và minh bạch của giao dịch cần được đảm bảo. Công nghệ Blockchain có thể hỗ trợ thông qua các hợp đồng thông minh và hệ thống ghi chép giao dịch minh bạch, giúp gia tăng độ tin cậy.
Tóm lại, để Metaverse phát triển bền vững, việc giải quyết các thách thức liên quan đến xác định giá trị và thực hiện giao dịch là vô cùng quan trọng. Blockchain và tiền điện tử là hai công nghệ chủ chốt có thể đáp ứng những yêu cầu này, giúp xây dựng một nền tảng giao dịch minh bạch và đáng tin cậy:
- Blockchain: Là một công nghệ sổ cái phân tán, Blockchain đảm bảo tính xác thực và toàn vẹn của dữ liệu. Nó có thể được sử dụng để ghi nhận quyền sở hữu, nguồn gốc và lịch sử giao dịch của các hàng hóa kỹ thuật số, giúp đảm bảo rằng các sản phẩm này là duy nhất và không thể bị sao chép, từ đó giải quyết vấn đề về xác định giá trị.
- Tiền điện tử: Tiền điện tử, được xây dựng trên công nghệ Blockchain, đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện giao dịch trong Metaverse. Ethereum (ETH) là một trong những loại tiền điện tử phổ biến nhất, thường được sử dụng để mua bán hàng hóa và dịch vụ trong các môi trường Metaverse nhờ tính bảo mật và khả năng thực hiện giao dịch nhanh chóng.
TOP 5 Metaverse coin tiềm năng nhất 2024
- Metaverse Coin: Metaverse Coin là loại tiền điện tử được sử dụng để vận hành nền kinh tế trong các thế giới ảo của Metaverse, dựa trên công nghệ Blockchain. Ethereum và Solana là hai nền tảng Blockchain phổ biến nhất được sử dụng để phát triển Metaverse Coin.
- ApeCoin (APE): ApeCoin là token quản trị của Yuga Labs, nhà phát triển đứng sau dự án Bored Ape Yacht Club (BAYC) và Mutant Ape Yacht Club (MAYC). ApeCoin cung cấp quyền truy cập vào các đặc quyền và trải nghiệm độc quyền trong hệ sinh thái của ApeCoin.
- The Sandbox (SAND): The Sandbox là một nền tảng Metaverse cho phép người dùng tạo và trải nghiệm các thế giới ảo. SAND là token chính thức của The Sandbox, được dùng để mua vật phẩm, thanh toán phí giao dịch và tham gia vào việc quản trị hoạt động trên nền tảng này.
- Decentraland (MANA): Decentraland cũng là một nền tảng trò chơi Metaverse tương tự như The Sandbox, nơi người dùng có thể xây dựng và trải nghiệm các thế giới ảo. MANA là token chính của Decentraland, được sử dụng cho việc mua sắm vật phẩm, thanh toán phí và tham gia vào các hoạt động quản trị trên nền tảng này.
- Axie Infinity (AXS): Axie Infinity là một thế giới ảo nơi người chơi có thể thu thập, lai tạo và chiến đấu với các sinh vật đáng yêu gọi là Axies. AXS là token chính thức của Axie Infinity, được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau trong hệ sinh thái.
Thách thức và tiềm năng của Metaverse là gì?
1. Thách thức
2. Tiềm năng
Với tầm nhìn dài hạn về việc xây dựng một thế giới song song với thế giới hiện tại trong Metaverse, thị trường này rõ ràng đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, với mục tiêu “Beyond Universe” của Metaverse, trong tương lai có thể mọi tài sản từ thế giới thực sẽ được đưa vào Metaverse, tạo nên một thế giới song song thậm chí vượt trội hơn thế giới thực.
Dữ liệu thu thập được cho thấy, tổng giá trị thị trường Metaverse toàn cầu đã đạt khoảng 567 tỷ USD vào cuối năm 2023, chứng minh đây là một thị trường rộng lớn với nhiều cơ hội tăng trưởng trong tương lai.
Theo các ước tính từ Bloomberg, vào năm 2024, giá trị thị trường Metaverse có thể đạt tới 800 tỷ USD. Trong khi đó, Grayscale và JP Morgan dự đoán rằng Metaverse có tiềm năng trở thành một thị trường trị giá khoảng 1 nghìn tỷ USD trong tương lai. Dù nhiều điều về Metaverse vẫn còn chưa rõ ràng, nhưng các nhà đầu tư và các công ty khởi nghiệp đã thấy những dấu hiệu tích cực cho sự phát triển của nó.
Các dự án Crypto Metaverse đang phát triển nhanh chóng với tiềm năng to lớn. Tuy nhiên, Metaverse vẫn đang ở giai đoạn phát triển ban đầu và còn nhiều rủi ro tiềm ẩn. Do đó, nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ lưỡng các dự án Crypto Metaverse trước khi đưa ra quyết định đầu tư.