AML là gì? AML và KYC khác nhau như thế nào?

AML (Anti-Money Laundering) là một thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực tài chính, mô tả các quy định, quy trình và luật pháp nhằm ngăn chặn các hành vi rửa tiền. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và công nghệ ngày càng phát triển nhanh chóng, AML đang trở nên quan trọng trong việc duy trì sự minh bạch và an toàn của hệ thống tài chính toàn cầu. Vậy nên, trong bài viết này, hãy cùng Đánh giá coin tìm hiểu AML là gì nhé!

AML là gì?

AML (Anti-Money Laundering hay Chống rửa tiền) là hệ thống các luật, quy định và quy trình được thiết lập bởi Lực lượng Đặc nhiệm Hành động Tài chính Quốc tế (FATF) nhằm ngăn chặn các hoạt động rửa tiền và các hành vi phạm pháp liên quan.

Theo các quy định AML, các tổ chức tài chính phải tuân thủ việc xác minh danh tính khách hàng và giám sát liên tục các giao dịch để kịp thời phát hiện và xử lý các dấu hiệu bất thường có khả năng liên quan đến rửa tiền.

khái niệm aml là gì
AML là gì?

Trong thị trường tiền điện tử, AML cũng được áp dụng tại các sàn giao dịch tập trung (CEX) để ngăn chặn việc tội phạm tài chính sử dụng tiền điện tử để rửa tiền.

Quy trình rửa tiền thường diễn ra như thế nào?

Trong lĩnh vực tài chính, rửa tiền là quá trình mà các tổ chức hoặc cá nhân sử dụng để “rửa” số tiền có nguồn gốc từ các hoạt động phạm pháp, chẳng hạn như buôn lậu ma túy, vũ khí, lao động bất hợp pháp và tham nhũng. Mục tiêu chính của hành vi này là làm cho “tiền bẩn” trở nên hợp pháp, nhằm che giấu nguồn gốc phi pháp trước sự kiểm tra của các cơ quan chính phủ.

Các hành vi rửa tiền thường gắn liền với các nhóm tội phạm như:

  • Buôn lậu: Bao gồm các hoạt động liên quan đến ma túy, vũ khí, lao động bất hợp pháp và hàng hóa cấm.
  • Tham nhũng: Thường xảy ra trong các cơ quan hoặc tổ chức chính phủ với mục đích tư lợi cá nhân.
  • Trốn thuế: Các cá nhân hoặc doanh nghiệp cố tình che giấu thu nhập bất hợp pháp để tránh phải đóng thuế.

Trong thị trường tiền điện tử, tội phạm tài chính thường lợi dụng tính ẩn danh của tiền mã hóa để thực hiện các hành vi rửa tiền. Quy trình này thường diễn ra qua ba giai đoạn chính:

  • Sắp xếp: Tội phạm sử dụng tiền bẩn để mua tiền điện tử trên các sàn giao dịch.
  • Phát tán: Thực hiện nhiều giao dịch phức tạp nhằm xóa bỏ mối liên hệ với nguồn tiền ban đầu, làm cho việc truy xuất trở nên khó khăn.
  • Quy tụ: Chuyển tiền điện tử thành tiền pháp định (fiat) thông qua nhiều phương thức như xin giấy phép kinh doanh, thành lập công ty ở nước ngoài, hoặc đầu tư vào các dự án ICO nhằm hợp pháp hóa nguồn tiền đã rửa.

Lịch sử hình thành luật AML là gì?

Đạo luật Bảo mật Ngân hàng (Bank Secrecy Act – BSA) được ban hành tại Hoa Kỳ vào năm 1970, là một trong những đạo luật chống rửa tiền đầu tiên trên thế giới. Mục tiêu chính của BSA là giám sát và ngăn chặn các hoạt động rửa tiền bằng cách yêu cầu các ngân hàng và tổ chức tài chính báo cáo những khoản tiền gửi vượt quá 10,000 USD. Đồng thời, các ngân hàng cũng phải xác định danh tính của các cá nhân thực hiện giao dịch và giám sát hồ sơ giao dịch để phát hiện những dấu hiệu bất thường.

lịch sử hình thành luật aml là gì
Lịch sử hình thành luật AML

Năm 1989, tổ chức Lực lượng Đặc nhiệm Hành động Tài chính Quốc tế (FATF) ra đời với nhiệm vụ xây dựng các tiêu chuẩn toàn cầu nhằm phòng chống rửa tiền. Sau sự kiện khủng bố ngày 11/9 tại Hoa Kỳ, FATF đã mở rộng sứ mệnh của mình, tích cực đẩy mạnh các biện pháp phòng chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CTF).

Luật AML ở một số quốc gia hiện nay

Hiện nay, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều thiết lập hệ thống luật pháp và tổ chức riêng để thực thi các quy định về chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CTF), dựa trên hướng dẫn của Lực lượng Đặc nhiệm Hành động Tài chính Quốc tế (FATF). Một số ví dụ tiêu biểu bao gồm:

  • Liên minh Châu Âu (EU): Sử dụng các Chỉ thị Chống Rửa tiền (Anti-Money Laundering Directive) để áp dụng các quy định về AML/CTF cho các quốc gia thành viên.
  • Vương quốc Anh (UK): Cơ quan Quản lý Tài chính (Financial Conduct Authority – FCA) chịu trách nhiệm quản lý và điều chỉnh các quy định về AML/CTF trong lĩnh vực tài chính, hoạt động như một tổ chức phi chính phủ đảm bảo sự ổn định của thị trường tài chính.
  • Hoa Kỳ (US): Mạng lưới Chống tội phạm tài chính (Financial Crimes Enforcement Network – FinCEN) là cơ quan chính phụ trách việc thực thi Đạo luật Bảo mật Ngân hàng (BSA) với mục tiêu ngăn chặn rửa tiền và các hoạt động tài chính phi pháp.
  • Hồng Kông: Cơ quan Tiền tệ Hồng Kông (Hong Kong Monetary Authority – HKMA) chịu trách nhiệm quản lý và thực thi các quy định AML/CTF.
  • Singapore: Cơ quan Tiền tệ Singapore (Monetary Authority of Singapore – MAS) giám sát các tổ chức tài chính và thực thi chính sách tiền tệ, bao gồm các quy định về AML/CTF.
  • Việt Nam: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (State Bank of Vietnam – SBV) là cơ quan ban hành và quản lý Luật Phòng, chống rửa tiền, đảm bảo tuân thủ các quy định quốc tế và trong nước về AML/CTF.

Những nỗ lực này cho thấy tính cấp thiết trong việc ngăn chặn các hoạt động tài chính bất hợp pháp.

Cách thức hoạt động của AML là gì?

AML hoạt động dựa trên việc hiểu rõ các bước mà tội phạm tài chính thực hiện trong quy trình rửa tiền, đặc biệt trong thị trường tiền điện tử. Trong đó, các sàn giao dịch tập trung (CEX) đóng vai trò quan trọng khi phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định liên quan đến AML nhằm ngăn chặn việc lợi dụng tiền điện tử để rửa tiền.

  • Xác minh danh tính (Know Your Customer – KYC): CEX yêu cầu người dùng cung cấp thông tin cá nhân và các giấy tờ chứng minh danh tính, nhằm đảm bảo rằng người tham gia giao dịch là cá nhân thật và tuân thủ các quy định pháp lý.
  • Thẩm định (Customer Due Diligence – CDD): CEX phải đánh giá và lập hồ sơ rủi ro của người dùng, bao gồm việc kiểm tra xem họ có liên quan đến chính trị (Politically Exposed Person – PEP) hay không. Ngoài ra, quá trình này còn bao gồm việc xác định nguồn gốc của tiền và mục đích giao dịch nhằm giảm thiểu rủi ro rửa tiền.
  • Báo cáo hoạt động đáng ngờ (Suspicious Activity Report – SAR): Các sàn giao dịch và tổ chức tài chính cần phải liên tục theo dõi các tài khoản để phát hiện giao dịch đáng ngờ. Khi có dấu hiệu bất thường, họ phải lập báo cáo và gửi cho các cơ quan có thẩm quyền để điều tra.
  • Áp dụng lệnh phạt (Sanctions Compliance): Dựa trên các báo cáo, cơ quan có thẩm quyền sẽ kiểm tra các bên thực hiện giao dịch đáng ngờ. Nếu vi phạm các quy định về AML hoặc nằm trong danh sách bị xử phạt, các cá nhân hoặc tổ chức có thể đối mặt với các biện pháp chế tài nghiêm ngặt.
cách thức hoạt động của aml là gì
Cách thức hoạt động của AML là gì?

Những quy định và biện pháp này giúp đảm bảo rằng các giao dịch trong thị trường tiền điện tử được minh bạch và giảm thiểu nguy cơ các hoạt động rửa tiền.

Tầm quan trọng của AML trong thị trường crypto

Thị trường tiền điện tử luôn nổi bật với tính ẩn danh và thanh khoản cao, đồng thời cho phép các giao dịch xuyên quốc gia diễn ra nhanh chóng và dễ dàng. Những đặc điểm này vô tình tạo điều kiện cho tội phạm tài chính thực hiện hành vi rửa tiền và chuyển tiền mà khó bị phát hiện. Nếu không có các quy định về chống rửa tiền (AML), crypto có nguy cơ trở thành “thiên đường” cho các hoạt động phi pháp.

Hơn nữa, tính phi tập trung của thị trường tiền điện tử – không chịu sự giám sát trực tiếp từ các cơ quan nhà nước – dẫn đến sự thiếu hụt trong quy định và kiểm soát các giao dịch. Điều này khiến cho tài sản tiền điện tử dễ bị tấn công và đánh cắp, gây ra nhiều rủi ro cho người dùng và các tổ chức tham gia.

Do đó, sự can thiệp của các nhà lập pháp để áp dụng các quy định AML trong thị trường tiền điện tử là rất cần thiết nhằm ngăn chặn những hành vi bất hợp pháp và bảo vệ sự ổn định của hệ thống.

Việc các tổ chức tài chính và sàn giao dịch trong thị trường crypto tuân thủ các quy định AML mang lại nhiều lợi ích thiết thực, bao gồm:

  • Tăng niềm tin của người dùng: Khi người dùng thấy rằng dịch vụ và nền tảng giao dịch mà họ sử dụng tuân thủ các quy định về AML, họ sẽ cảm thấy an tâm hơn trong việc sử dụng.
  • Tăng độ uy tín và minh bạch: Các tổ chức tài chính và sàn giao dịch áp dụng luật AML sẽ trở nên đáng tin cậy hơn, từ đó tạo dựng được uy tín lâu dài trong thị trường.
  • Ngăn chặn hoạt động phạm pháp: Các biện pháp AML giúp phát hiện và ngăn chặn những hành vi phi pháp, bảo vệ sự minh bạch và an toàn của thị trường.
  • Đảm bảo giao dịch hợp pháp: Việc tuân thủ AML đảm bảo rằng các giao dịch diễn ra đúng theo quy định pháp luật, giúp các tổ chức tránh được rủi ro pháp lý.
  • Nâng cao uy tín cho thị trường tiền điện tử: Thị trường crypto trở nên đáng tin cậy hơn với sự tham gia của các tổ chức tài chính tuân thủ quy định, từ đó thu hút thêm nhiều nhà đầu tư mới.
  • Góp phần ổn định thị trường: Loại bỏ các phần tử cực đoan và hoạt động phi pháp không chỉ bảo vệ người dùng mà còn giúp thị trường tiền điện tử trở nên ổn định hơn, phát triển bền vững trong dài hạn.

Sự khác nhau giữa KYC và AML là gì?

sự khác nhau giữa kyc và aml là gì
Sự khác nhau giữa KYC và AML

Nhiều người thường lầm tưởng KYC (Know Your Customer) và AML (Anti-Money Laundering) là giống nhau. Tuy nhiên, trên cơ sở pháp lý, AML và KYC là hai quy định riêng biệt, với các quy định AML có phạm vi kiểm soát rộng hơn nhiều so với KYC. Chúng cũng có quy trình, mục đích và yếu tố khác nhau.

Tiêu chí AML KYC
Quy trình Kiểm soát pháp lý đối với các hoạt động và giao dịch đáng ngờ Xác minh danh tính khách hàng dựa trên thông tin cá nhân
Mục đích Chống rửa tiền và khủng bố toàn cầu Ngăn chặn những kẻ lừa đảo khỏi việc sử dụng dịch vụ
Yếu tố Đánh giá rủi ro, phát hiện và ngăn chặn hoạt động đáng ngờ Xác thực ID, xác định và quản trị rủi ro khách hàng

Tiềm năng và thách thức của AML là gì?

1. Tiềm năng

Hiện nay, các phương thức rửa tiền của tội phạm tài chính ngày càng trở nên tinh vi và khó kiểm soát hơn. Các quốc gia trên thế giới đang nỗ lực áp dụng nhiều biện pháp để xác định các hoạt động tài chính đáng ngờ và truy xuất nguồn gốc của chúng.

Việc áp dụng công nghệ blockchain trong quy trình AML có khả năng giảm gian lận, xử lý giao dịch nhanh chóng và an toàn, đồng thời hỗ trợ quản lý rủi ro trong hệ thống tài chính toàn cầu. Một số lý do khiến blockchain được xem là tương lai của AML bao gồm:

  • Tăng tính minh bạch: Tính minh bạch là yếu tố cần thiết trong AML, giúp các cơ quan quản lý theo dõi giao dịch và phát hiện hoạt động đáng ngờ một cách dễ dàng hơn.
  • Cải thiện bảo mật: Tính phi tập trung và bảo mật của blockchain làm cho việc chiếm đoạt hệ thống hoặc đánh cắp thông tin gần như không thể.
  • Giảm chi phí: Khả năng tự động hóa trong việc lưu trữ dữ liệu và theo dõi giao dịch liên tục của blockchain sẽ giúp các tổ chức tài chính giảm chi phí liên quan đến quy trình AML. Ngoài ra, blockchain cũng giúp giảm chi phí giao dịch giữa các quốc gia bằng cách loại bỏ bên trung gian (như ngân hàng), nâng cao hiệu quả của các giao dịch.
tiềm năng và thách thức của aml là gì
Tiềm năng và thách thức của AML

Việc tiết kiệm chi phí sẽ là một ưu điểm lớn, đặc biệt là đối với các tổ chức tài chính quy mô nhỏ không đủ nguồn lực để đầu tư vào các hệ thống AML tốn kém. Với công nghệ blockchain, những tổ chức này có thể tận dụng cấu trúc của nó để tối ưu hóa và nâng cao hiệu quả cho quy trình AML với chi phí thấp.

2. Thách thức

Song song với triển vọng ứng dụng blockchain vào hệ thống AML, vẫn còn nhiều thách thức mà thị trường crypto phải đối mặt.

Theo báo cáo năm 2011 của Văn phòng Liên Hợp Quốc về chống Ma túy và Tội phạm (United Nations Office on Drugs and Crime – UNODC), tổng giá trị của các hoạt động rửa tiền đã lên tới 2.1 nghìn tỷ USD, chiếm 5% GDP toàn cầu.

Số liệu thống kê trong Báo cáo về Tội phạm Tiền điện tử 2022 của Chainalysis cho thấy các giao dịch tiền điện tử bất hợp pháp trong năm 2021 có tổng giá trị khoảng 14 tỷ USD, tăng 79% so với năm 2020.

Dù có nhiều nỗ lực từ các ngân hàng trung ương trên thế giới nhằm kiểm soát nguồn tiền và đưa ra các biện pháp ngăn chặn, nhưng hoạt động rửa tiền vẫn diễn ra trên quy mô lớn. Do đó, việc giải quyết vấn đề rửa tiền trong thị trường crypto sẽ là một thách thức lớn hơn đối với các cơ quan quản lý.

Kết luận

AML (Chống rửa tiền) là một phần quan trọng trong hệ thống tài chính toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của thị trường tiền điện tử. Với sự gia tăng của các hoạt động rửa tiền và tội phạm tài chính, việc áp dụng các quy định AML trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Bạn đã hiểu AML là gì chưa? Đừng quên để lại bình luận phía bên dưới nhé!

Bài viết liên quan